Medeniyetler İttifakı Enstitüsü İslam Araştırmaları Yaz Okulu'na Ev Sahipliği Yaptı

İbn Haldun Üniversitesi Medeniyetler İttifakı Enstitüsü, 12–20 Temmuz 2025 tarihleri arasında İlk İslam Araştırmaları Yaz Okulunu (Inaugural Islamic Studies Summer School – ISSS 2025) başarıyla gerçekleştirdi. “İslamî Entelektüel Gelenekler: Metinler, Bağlamlar ve Gelecekler” temasıyla düzenlenen bu öncü program, İstanbul Üniversitesi, Leiden Üniversitesi ve Exeter Üniversitesi iş birliğiyle hayata geçirildi.

Program, dünyanın dört bir yanından gelen önde gelen akademisyenleri ve seçkin yüksek lisans/doktora öğrencilerini aynı çatı altında bir araya getirdi. Dersler, İbn Haldun Üniversitesi’nin Süleymaniye kampüsünde yer alan ve titizlikle restore edilmiş Osmanlı dönemine ait Salis Medrese'de gerçekleştirildi. Medrese, klasik İslam ilim geleneğiyle çağdaş akademik yaklaşımın buluştuğu ilham verici bir mekân olarak öne çıktı.

Katılımcıların büyük çoğunluğu doktora düzeyinde araştırmacılardan oluştu. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Birleşik Krallık, Hollanda, İtalya, Finlandiya, Lübnan ve Endonezya gibi farklı ülkelerden gelen öğrenciler, İslam araştırmaları, felsefe, ilahiyat, sosyoloji, tarih ve hukuk gibi çeşitli alanlardan akademik arka planlara sahipti. Bu çeşitlilik, programa entelektüel derinlik ve zenginlik kattı.

Bir hafta boyunca süren yoğun program kapsamında katılımcılar, her sabah alanında uluslararası düzeyde tanınan akademisyenlerin verdiği derslere katıldı; öğleden sonraları ise klasik Arapça metinlere odaklanan atölye çalışmalarında birincil kaynakları birlikte okuma ve tartışma imkânı buldu. Akademik oturumların yanı sıra İstanbul’un önemli tarihî ve kültürel mekânlarına düzenlenen geziler, katılımcılara medeniyet tecrübesini sahada yaşama fırsatı sundu.

Programda öne çıkan ders başlıkları ve konuşmacılar şunlardı:

• Jonathan Brown (Georgetown University) – “Sünnet ve Hadise Yaklaşımlar”
• Peter Adamson (Ludwig Maximilian University) – “İbn Sînâ’nın Mirasçıları: 12–13. Yüzyıl İslam Felsefesi”
• Ahab Bdaiwi (Leiden University) – “Klasik Sonrası İslam’da Felsefe ve Kelam”
• Necmettin Kızılkaya (İstanbul Üniversitesi) – “İslamî Disiplinlerin Ortaya Çıkışı ve Birbirleriyle İlişkileri”
• Issam Eido (Vanderbilt University) – “Hadis ve Mezheplerin Oluşumu”
• Amr Ryad (Leuven Üniversitesi) – “Sömürge Döneminde Küresel İslam”
• Irfan Ahmad (İbn Haldun Üniversitesi) – “İslamî Eleştiri ve Bilginin Dekolonizasyonu”
• Sajjad Rizvi (Exeter Üniversitesi) – “Bir Yaşam Biçimi Olarak İslam Felsefesi”
• Ali Fikri Yavuz (İstanbul Üniversitesi) – “el-Cürcânî Sonrası Osmanlı’da Kelam Geleneği”
• Merve Özaykal (İstanbul Üniversitesi) – “Kurucu Prensiplerden Güncel Tıbbî Meselelere: Biyo-Fıkıh”
• Robert Gleave (Exeter Üniversitesi) – “On İki İmam Şiiliğinde Usul al-Fıkh’ın Özgünlüğü”
• Ercüment Asil (İbn Haldun Üniversitesi) – “İslam Tarihini Dünya Tarihi Bağlamında Okumak”
• Saliha Uysal (İstanbul Üniversitesi) – “Gelenekten Geleceğe: İslam Psikolojisi”

Klasik Arapça metin atölyelerinde katılımcılar, hadis, kelam, felsefe ve fıkıh literatüründen metinlerle doğrudan çalışarak hem Sünni hem de Şii gelenekleri karşılaştırmalı bir şekilde ele aldılar. Bu oturumlar, metin merkezli ve çoğulcu bir akademik yaklaşımı teşvik eden nitelikli tartışmalara zemin hazırladı.

Program sonunda katılımcılara, program boyunca gösterdikleri akademik katkıyı belgeleyen resmî katılım sertifikaları takdim edildi.